هدف این واژه نامه راهنمایی و توضیح برخی از کلمات تخصصی به کار رفته در متن مقالات پلیمر و دیگر کلمات مرتبط با رزین های امولسیونی پایه آب تولیدی در شرکت آبنیل شیمی است.
آکریلات: آکریلات ها استرهایی حاوی گروه وینیلی هستند. مانند 2-اتیل هگزیل آکریلات، بوتیل آکریلات، متیل متاکریلات و غیره.
آهار فرش و موکت: آهار فرش و موکت ترکیبی است که با اعمال آن در پشت فرش یا موکت، باعث افزایش استحکام پایل، جلوگیری از پرزدهی و نیز افزایش زیردست می شود.
آکریلیک اسید: آکریلیک اسید یا پروپنیک اسید یک ترکیب آلی با فرمول CH2=CHCOOH است. این ترکیب ساده ترین کربوکسیلیک اسید غیر اشباع می باشد.
آمفی پاتیک: مواد دوگانه دوست (هیدروفیل-هیدروفوب)
الیگومر: مولکولی است که جرم مولکولی پایین تری نسبت به پلیمر دارد.
الاستیسیته: تغییر شکل برگشت پذیری که در اثر اعمال نیرو به وجود می آید و پس از حذف نیرو به حالت اولیه بر می گردد.
امولسیون: یک امولسیون از دو مایع امتزاج ناپذیر تشکیل شده است. درواقع امولسیون نوعی کلوئید مایع در مایع می باشد.
استایرن(Styrene):ماده ای آروماتیک و بی رنگ با نقطه جوش 146 درجه سانتی گراد است. این ماده به عنوان مونومر در ساخت پلیمرها استفاده می شود.
2-اتیل هگزیل آکریلات: ترکیب شیمیایی بی رنگ با فرمولC11H20O2 است که یک مونومر آکریلیکی محسوب می شود.
بوتیل آکریلات: یک مایع شفاف با فرمول شیمیایی C7H12O2 است که به عنوان مونومر آکریلیکی استفاده می شود.
بیندر چاپ پارچه (Textile binder print): بیندر چاپ پاچه یک رزین امولسیونی پایه آب است که از مونومرهای وینیل استات، آکریلات و استایرن مشتق می شود. این نوع رزین دارای خاصیت Self-crosslink است. از این رو در صنایع نساجی برای چاپ پارچه بسیار کاربرد دارد.
پلیمر(Polymer): پلیمرها یا ماکرومولکول ها، درشت مولکول هایی هستند که از واحدهای تکراری ساده تشکیل شده اند. ماهیت و ساختار پلیمر به مونومر یا مونومرهایی که در آن بکار رفته، بستگی دارد. اگر تعداد کمی از واحدهای مونومری در ساخت پلیمر بکار روند، پلیمری با وزن مولکولی کم حاصل می شود که الیگومر نامیده می شود.
پلیمریزاسیون امولسیونی: پلیمریزاسیون امولسیونی یکی از روش های تولید پلیمر در مقیاس صنعتی است، در این سیستم مونومرهای آلی توسط امولسیفایرها در فاز آبی پایدار می شوند و واکنش به کمک آغازگرها جهت تولید رادیکال آزاد شروع می شود. لازم به ذکر است محصول پلیمریزاسیون امولسیونی لاتکس (شیرابه) نامیده می شود.
پلیمر آمورف: به دسته ای از پلیمرها گفته می شود که در آن زنجیره ها بدون هیچ نظم خاصی در کنار یکدیکر قرار گرفته اند.
پلیمر کریستالی: پلیمرهای کریستالی دسته ای از پلیمرها هستند که در آن زنجیره های پلیمری به صورت منظم در کنار یکدیگر آرایش یافته اند.
پلیمریزاسیون تراکمی: در این نوع پلیمریزاسیون واحد تکرار شونده در پلیمر با مونومر متفاوت است و قسمتی از مولکول به صورت H2O، H2S، HCl و غیره حذف می شود. لازم به ذکر است در این نوع پلیمریزاسیون حضور مونومرها با گروه های عاملی که قادر به انجام واکنش باشند، ضروری است.
پلیمریزاسیون افزایشی: در این نوع پلیمریزاسیون واحد تکرار شونده در پلیمر با مونومر یکسان است و طی واکنش هیچ جزئی از مولکول حذف نمی گردد. جهت انجام واکنش پلیمریزاسیون افزایشی مونومرها معمولا دارای پیوند دوگانه هستند. این پیوند توسط رادیکال آزاد، کاتیون و آنیون مورد حمله قرار می گیرد و یک مرکز فعال به وجود می آید. این مرکز فعال زنجیره در حال رشدی را به وجود می آورد که در مرحله انتشار مولکول های مونومر به زنجیره در حال رشد اضافه می شوند. در نهایت طی مرحله اختتام مرکز فعال به وسیله واکنش پایانی خنثی می گردد. از جمله واکنش هایی که با مکانیسم افزایشی انجام می گیرند می توان به واکنش پلیمریزاسیون امولسیونی اشاره کرد.
پلاستیک: پلاستیک نوعی پلیمر است. ساختار مواد پلاستیکی از کربن، هيدروژن، اكسيژن ، نيتروژن ، كلر و گوگرد مشتق شده است.
پلی وینیل الکل: پلی وینیل الکل (PVA) یک پلیمر سنتزی با حالت فیزیکی پودر سفید یا کرم رنگ است. این پلیمر می تواند به دو دسته Fully hydrolysed و Partially hydrolysed تقسیم گردند.
پرکننده: پرکننده ها افزودنی های جامد بی اثری هستند که به یک ترکیب اضافه می شوند و معمولا برای افزایش صرفه اقتصادی بکار می روند.
ترموپلاستیک (گرمانرم): آن دسته از پلیمرهایی که در اثر گرما بدون تغییر شیمیایی ذوب می شوند را ترموپلاستیک گویند.
ترموست (گرماسخت): ترموست به دسته ای از پلیمرها اطلاق می شود که در اثر حرارت در آن ها پیوند عرضی بوجود می آید، بنابراین وزن مولکولی متوسط بالا رفته و به حالت صلب در می آیند.
چسب بی اثر: چسب بی اثر به چسبی گفته می شود که پس از برداشتن آن از روی سطح، هیچ اثری از خود به جای نگذارد.
چسب زنده: چسب زنده به چسبی اطلاق می شود که بعد از خشک شدن سطح آن کاملا چسبنده است.
چسب حساس به فشار: چسب حساس به فشار چسبی است که با ازدیاد فشار قدرت چسبندگی آن افزایش می یابد.
چسب کاشی: چسب کاشی یک نوع ملات است که می تواند بر پایه سیمان یا فیلرهایی از قبیل پودر کربنات کلسیم به همراه رزین های هموپلیمر وینیل استات و یا براساس نیاز به خاصیت ضد آبی، کوپلیمر وینیل اکریلیک تشکیل شده باشد. این چسب توانایی اتصال کاشی به سطوح را دارد.
حلال: به طور کلی محلول ها از دو بخش حلال و حل شونده تشکیل می شوند. جزئی که حل شونده را در خود حل می کند و درصد بیشتری از محلول را تشکیل می دهد، حلال نام دارد.
درجه پلیمریزاسیون: تعداد مولکول های موجود در زنجیره پلیمری بیانگر درجه پلیمریزاسیون است.
رزین (Resin): رزین ترکیبی پلیمری با زنجیره های بلند و وزن مولکولی بالا است. این دسته از مواد به دو صورت طبیعی و مصنوعی قابل دسترسی هستند و به دو فرم نیمه جامد و مایع یافت می شوند.
رزین پایه آب (Water based resin): این دسته از رزین ها تا قبل از خشک شدن در آب حل می شوند ولی بعد از خشک شدن معمولا در آب انحلال ناپذیر هستند و از نظر صرفه اقتصادی و نیز مسائل ایمنی بسیار مناسب تر از رزین های پایه حلال هستند.
رزین پایه حلال: این دسته از رزین ها فقط در حلال مناسب خود حل می شوند و برای رقیق کردن و شستن آنها می بایست از تینرها یا حلالهای آلی مناسب استفاده شود.
رنگ دریایی: رنگ های دریایی برای کاربرد در شرایط بسیار مرطوب استفاده می شوند. لازم به ذکر است رزین های پایه آب برای شرایط غرقاب توصیه نمی گردند.
سورفکتانت: سورفکتانت ها ترکیبات آلی با خاصیت آمفی پاتیک (هیدروفیل-هیدروفوب) و معمولا قابل حل در آب و حلال های آلی هستند.
عایق سفید بام: عایق سفید بام یک عایق رطوبتی است که از رزین های آکریلیک (وینیل آکریلیک و پیور آکریلیک) و مواد پرکننده ای از قبیل سیمان و کلسیم کربنات تشکیل می شود. این عایق معمولا سفید رنگ است که باعث بازتابش نور خورشید و کمتر گرم شدن بام ساختمان می شود. لازم به ذکر است که این عایق جایگزینی برای ایزوگام است.
غلظت بحرانی مایسل: به غلظتی از سورفکتانت که در آن مایسل ها شروع به تشکیل شدن می‌کنند، غلظت بحرانی تشکیل مایسل را (critical micelle concentration(CMC می گویند.
کلوئید: کلوئید حالتی بین محلول و سوسپانسیون را گویند. اندازه ذرات حل شونده در کلوئید بزرگتر از ذرات محلول و کوچکتر از ذرات مخلوط است.
کاتالیزور: ترکیبی است که بدون اینکه دستخوش تغییر شیمیایی شود، باعث افزایش سرعت واکنش می شود.
کامپوزیت: کامپوزیت یا مواد مرکب ترکیبی است که از اختلاط فیزیکی حداقل دو ماده ساخته شده باشد. با وجود اختلاط فیزیکی فصل مشترک بین مواد ترکیب شده مشخص است و ماهیت خود را حفظ می کنند. به طور کلی کامپوزیت از دو فاز پیوسته و پراکنده تشکیل می شود.
کوپلیمر وینیل آکریلیک (Vinyl acrylic copolymers): این دسته رزین های امولسیونی(بر پایه آب)، از مونومرهای وینیل استات و آکریلات مشتق و با عامل کلوئیدی یا سورفکتانت پایدار شده اند.
کوپلیمر استایرن آکریلیک (Styrene acrylic copolymers): این دسته از رزین های امولسیونی (بر پایه آب)، از پلیمریزاسیون مونومرهای استایرن و اکریلات تولید می شوند. رزین های کوپلیمر استایرن اکریلیک مقاومت خوبی در برابر آب دارند.
کوپلیمر آکریلیک خالص (Pure acrylic copolymers): این دسته از رزین های امولسیونی (بر پایه آب)، صرفاً از مونومرهای آکریلات تشکیل شده اند. از ویژگی های منحصر بفرد این مواد نسبت به رزین های استایرن اکریلیکی می توان به مقاومت بالا در برابر اشعه (UV) آن اشاره کرد. از رزین های کوپلیمر اکریلیک خالص در ساخت پوشش هایی که باید سختی بالا و چسبندگی زیادی به سطح زیرین داشته باشند بخصوص در محیط های داخل و خارج ساختمان استفاده می شوند.
کوپلیمر(Copolymer): کوپلیمرها پلیمرهایی با بیش از یک نوع واحد تکرار شونده در ساختارشان هستند.
لاستیک: لاستیک (الاستومر) یکی از اعضای خانواده پلیمرها است. الاستومر ار دو بخش «الاستو» به معنای برگشت پذیر و «مر» برگرفته از پلیمر است.
ماکرومولکول: ماکرومولکول یا درشت مولکول به مولکول هایی گفته می شود از واحدهای ساده تشکیل شده باشد و تعداد اتم، جرم مولکولی و جرم مولکولی نسبی بالایی داشته باشد.
منسوجات نبافته: منسوجات نبافته پارچه های فاقد تار و پود هستند، از این رو اتصال رشته ها به وسیله فرایندهای مکانیکی، حرارتی و شیمیایی صورت می گیرد.
مونومر: مولکول هایی که واحد اصلی سازنده پلیمر هستند.
مایسل: تعداد زیادی از مولکول های سورفکتانت می توانند در توده محلول به یکدیگر متصل شده و مایسل را تشکیل دهند. مایسل ها محل انجام واکنش پلیمریزاسیون امولسیونی هستند.
وینیل استات (Vinyl acetate): وینیل استات مایع آلی بی رنگ با فرمول شیمیایی C4H6O2 است. این ماده از طریق واکنش اتیلن و استیک اسید در حضور اکسیژن و پالادیوم به عنوان کاتالیست سنتز می شود.
هیدروفیل: آبدوست
هیدروفوب: آبگریز
همولیز: شکست یکنواخت پیوند شیمیایی است که باعث تولید رادیکال آزاد می شود.
هترولیز: شکست ناجور پیوند شیمیایی است که تولید یون می کند.
هموپلیمر وینیل استات (Vinyl acetate homopolymers):این دسته از رزین های امولسیونی (بر پایه آب)، از مونومر وینیل استات مشتق و توسط عامل کلوییدی پلی وینیل الکل پایدار شده اند.
هموپلیمر(Homopolymer): هموپلیمر به دسته ای از پلیمرها اطلاق می شود که از یک واحد مونومری تشکیل شده باشند.
